Aysel YÜCEL
İSTANBUL - Suriye'deki krizin ardından geçen yıl alternatif güzergah olarak
düşünülen Mısır'a başlatılan Ro-Ro hatlarında araç
başına verilen bin dolarlık teşvik uygulaması 31 Mart itibariyle kaldırıldı.
Ekonomi Bakanlığı’nın uygulamayı kaldırmasıyla 2 bin 200 dolar olan Ro-Ro
navlunu bir anda 3 bin 200 dolara çıktı. Hem Ro-Ro şirketleri hem de
nakliyeciler, teşviğin uzatılmasını beklerken gelen kaldırma kararı sektörde
büyük tepki yarattı. Suriye'deki olaylardan bu yana Ortadoğu yönlü taşıma yapan firmalar büyük sıkıntı yaşıyordu. Bu
firmaların umudu teşviğin sürmesiydi. Ancak bakanlık uzatmadı. “Teşvik
uzatılmazsa batarız” diyen nakliyeci, eylemle tepki göstermeye hazırlanıyor.
Zaimoğlu Nakliyat Yönetim Kurulu Başkanı
Hamit Şanverdi, firmaların eylem planı hazırlığı içinde olduğunu aktardı. Sisa
Denizcilik yetkilisi Ersin Doğruer de nakliyecilerin bakanlık çevresinde
TIR'ları ile eylem yapacağı duyumunu aldıklarını söyledi. Bu arada, navlunlar
yükselince ihracatçı da konteynere kaymaya başladı.
İç savaş nedeniyle geçtiğimiz yıl Suriye'yi by-pass etme gündeme gelmiş,
devlet desteği ile Mısır’a Ro-Ro hatları açılmıştı. Mersin ve İskenderun
limanlarından direkt Mısır'a ve Mısır üzerinden Suudi Arabistan ile Ürdün'e
yapılan Ro-Ro taşımalarında Ekonomi Bakanlığı araç
başına bin dolar navlun teşviği veriyordu. Bu hatta üç Ro-Ro şirketi hizmete
başlamış, biri kapanmıştı. Bu hatta halen
Sisa Denizcilik ile Salem Al Makrani Ro-Ro taşımacılığı yapmaya devam
ediyor.
UND'ye 'destek', bakanlığa 'uzatma'
çağrısı
Bu hattı kullanan ve yüzde 90'ı Hataylı olan nakliyeciler, “Birçok
sıkıntıyla boğuşuyoruz. Gemi arızaları dolayısıyla beklemeler oluyor.
Rezervasyonlarda sorunlar yaşıyoruz. Ro- Ro firmalarına verilen devlet
desteğinin kaldırılması, navlunu önemli oranda artırıyor. Bu bizi kapatma
noktasına getirecek” diyor. Ro- Ro şirketleri ve nakliye firmaları, teşviğin
uzatılması için bakanlığa başvuru yaptıklarını ancak henüz bir sonuç
alamadıklarını, teşviğin kesin olarak uzatılmayacağı yönünde duyum aldıklarını
belirtiyorlar. Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler
Genel Müdürlüğü Daire Başkanlığı yetkilileri ise
konuyu değerlendirdiklerini ancak, bir açıklama yapmalarının mümkün olmadığını
ifade etti. Özellikle Hataylı nakliyeciler bu konuda Uluslararası Nakliyeciler
Derneği'nden (UND) daha fazla destek beklediklerini belirtiyor. Sisa Denizcilik
yetkililerinden Ersin Doğruer, teşviğin uzatılması için görüştüklerini ancak bir
sonuç alamayınca farkı navluna yansıtmak zorunda kaldıklarını söyledi. Doğruer,
"Biz de nakliyeciye yardımcı olmak için navluna
eklediğimiz bin doları iki taksitte alma kararı aldık" dedi. Salem Al
Makrani yetkilisi Çiğdem Şahin de bakanlığın teşviği kaldırması nedeniyle farkı
navluna yansıtmaya başladıklarını açıkladı.
'Teşvik uzatılmazsa iflas ederiz'
Ortadoğu'ya taşıma yapan firmalardan Cem Ay'ın Yönetim Kurulu Başkanı
Mustafa Yılmaz, teşviğin kaldırılmasının firmaları oldukça zora soktuğunu dile
getirdi. Yılmaz, "Suriye'deki olaylardan sonra zaten bir türlü toparlanamadık.
Tamamen sorunumuz giderilmemiş olsa da Ro-Ro'lara
verilen destek, işimizin devamlılığını sağlıyordu. Bu teşvikler devam etmezse bu
yönde taşıma yapan yaklaşık 250 nakliye firması kapanma noktasına kadar
gidebilir" diye konuştu. Cem Ay ortaklarından İrfan Ay da geçtiğimiz yıl
bakanlığın Mısır Ro-Ro şirketlerine vereceği teşvik için 35 milyon dolar bütçe
ayırdığını açıkladığını ancak bunun sadece 9 milyonunu kullandığını söyledi. Bu
hattın devamı için desteğin devam etmesinin şart olduğunu
vurgulayan Ay, "Teşvik uzatılmazsa hem biz
hem de ihracatçı zarar görecek. 250'nin üzerinde nakliyeci iflas noktasına
gelebilir. İhracatçı ise rekabet gücünü kaybedebilir" dedi.
Nakliyeci Ankara’da eyleme hazırlanıyor
Yine bu hattı kullanan nakliye firmalarından Zaimoğlu Nakliyat'ın Yönetim
Kurulu Başkanı Hamit Şanverdi, bu desteğin Suriye'deki olaylar bitene kadar
devam etmesini istediklerini kaydetti. Aksi halde sektörün büyük kayıplar
yaşayacağını dile getirdi. Şanverdi, ayrıca bu hatta taşıma yapan firmaların
büyük bir eylem planı hazırlığı içinde olduğunu aktardı. Sisa
Denizcilik yetkilisi Ersin Doğruer de teşviğin uzatılmaması durumda
nakliyecilerin Ankara'da bakanlık çevresinde TIR'ları ile eylem yapacağının
duyumunu aldıklarını söyledi.
Gemiler arızalandı yüzlerce TIR
Mısır'da mahsur kaldı
Sisa Denizcilik'e ait Ro-Ro gemisinin Mısır'da arızalanması nedeniyle
yüzlerce TIR Mısır'da mahsur kaldı. Cem Ay'ın Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Yılmaz, yüze yakın nakliye
firmasının toplamda bin 200'den fazla aracının Mısır'dan dönemediğini
ve zararlarının büyük olduğunu dile
getirdi. Yılmaz, tek tek firmaların milyonlarca dolar zararı olduğu gibi,
malların teslim edilememesinden dolayı ihracatçı firmaların da kendilerine yüklü
miktarlarda tazminat davası açma hazırlığında olduğunu söyledi. Zaimoğlu
Nakliyat'ın Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Şanverdi de "Mısır'da mahsur kalan
araçlardan dolayı kaybımız çok büyük. Bu
konuda yetkililerden destek bekliyoruz" dedi. Nakliyeciler, bu tür sorunlar
nedeniyle birleşerek bir Ro-Ro şirketi
kurmayı planladıklarını ancak maliyetler yüksek geldiği için bu planı uygulamaya
sokamadıkları bilgisini de verdi.
Navluna yapılan zam, ihracatçı
firmaları konteynere yöneltti
Ro-Ro hatlarında yaşanan sıkıntıların üstüne bir de navlun zammının
eklenmesi ihracatçı firmaları daha düşük navlunun olduğu deniz taşımacılığına yöneltti. Cem Ay Nakliyat
Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Yılmaz, "Artan navlunlar ihracatçı firmaları
konteyner taşımacılığına yöneltiyor, bu da bize olumsuz yansıyor" dedi. Sisa
Denizcilik yetkilisi Ersin Doğruer artan navlunların ihracatçıyı denize
kaydırması nedeniyle Ro-Ro'cuların işlerinin yüzde 30 azaldığını kaydetti.
Zaimoğlu Nakliyat'ın Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Şanverdi, taze gıda
taşımacılığı yapan firmaların daha kısa sürede teslimat yaptığı için karayolunu
kullanmak zorunda olduğunu ancak diğer tür malları olan ihracatçıların denize
kaydığını söyledi. Şanverdi, "Denizyolu navlunları ile karayolu arasındaki
navlun farkı iyice arttı. Bu nedenle ihracatçı denize yöneldi. Ancak, malın
teslimat süresi uzayacağı için ihracatçı rekabet gücünü kaybedecektir"
dedi.